Iako smo davane 2014. godine prenijeli tekst s portala Kuira o tvz. “Chemtrailsima” i navodnom priznanju UN-a da nas zaprašuju, platforma za provjeru činjenica Raskrinkavanje.ba je utvrdila kako ta tvrdnja nije tačna.
Prenosimo činjenice koje su utvrdili sa ove platforme:
Kako su u ranije objavljenoj analizi istakli, čini se da teorije zavjere imaju sopstvene “trendove”, pa tako nekada društvenim mrežama dominiraju strašne priče o 5G tehnologiji, nekada o “kabali”, a u proteklih par sedmica su, izgleda, ponovo u modi izmišljotine o “zaprašivanju”.
Rasprostranjeno je vjerovanje da postoji tajni atmosferski program velikih razmjera (Secret large-scale atmospheric program – SLAP), a koji, između ostalog, podrazumijeva “zaprašivanje stanovništva” iz zraka putem “chemtrailsa”. “Chemtrails” (skraćeno od “chemical trails” – hemijski tragovi) teorija je zavjere da su tragovi koji na nebu ostaju iza aviona, zapravo, hemikalije kojima se “zaprašuje” stanovništvo.
Dakle, već samo na osnovu tvrdnje da je neka zvanična institucija “priznala” da je u toku “zaprašivanje”, odnosno da “chemtrails” postoje i da se hemikalijama iz vazduha truje stanovništvo, može se zaključiti da je u pitanju teorija zavjere.
“Chemtrails” je složenica riječi “chemical” i “trails” (hemijski tragovi). Iako je zavjerolozi često koriste, “chemtrailsi”, zapravo, ne postoje. Naučnici Odjela za zaštitu okoliša u Vermontu kreirali su informativni letak u kojem su definisali “chemtrails”:
Chemtrails je termin koji ponekad koriste oni koji vjeruju da pojedini kondenzacijski tragovi ukazuju na tajne pokušaje da se široko distribuiraju hemijska ili biološka onečišćenja u atmosferi.
Razni navodni ciljevi ove distribucije hemikalija kreću se od kontrole populacije i modifikacije ljudskog ponašanja do klimatskog inženjeringa.
Neki od hemijskih zagađivača za koje se tvrdi da se distribuiraju chemtrailsima uključuju hemijske elemente aluminij, barij i stroncij.
Ono što pobornici teorija zavjere nazivaju “chemtrails” su, zapravo, “contrails” ili kondenzacijski tragovi. Ovaj termin je nastao spojem riječi “condensation” i “trails” (kondenzacijski tragovi). Taj naziv se koristi za “oblake” u obliku linija, koje neki avioni ostavljaju iza sebe na nebu.
Krajem prošlog i početkom ovog stoljeća došlo je do porasta korištenja mlaznih aviona koji iza sebe ostavljaju takve tragove. Kao odgovor na brojne upite o ovom fenomenu, Savezna uprava za civilno zrakoplovstvo SAD-a (FAA), NASA i Nacionalna uprava za okeane i atmosferu SAD-a (NOAA) sastavili su dokument u kojem se kaže:
Contrails su oblaci u obliku linije ili “kondenzacijski tragovi”, sastavljeni od čestica leda, vidljivi iza mlaznih avionskih motora, obično na visini letenja u gornjim slojevima atmosfere.
Kondenzacijski tragovi su uobičajeni učinak mlaznog vazduhoplovstva, od njegovih najranijih dana. Ovisno o temperaturi i količini vlage u zraku na nadmorskoj visini, kondenzacijski tragovi brzo isparavaju (ako je vlaga niska) ili opstaju i rastu (ako je vlaga velika). Ispuh mlaznog motora daje samo mali dio vode koji stvara led kod dugotrajnih kondenzacijskih tragova.
Trajni kondenzacijski tragovi se uglavnom sastoje od vode koja je prirodno prisutna duž putanje aviona.
Dakle, ne postoji “zaprašivanje” iz vazduha, uprkos bezbrojnim “dokazima” koje teoretičari zavjere plasiraju.
Šta su to onda UN i NASA navodno priznali?
Videosnimak koji je dostupan u članku Kurira o tome da je i NASA, nakon UN-a, “priznala da nas truju”, objavljen je 22.4.2014. na YouTube kanalu Truthstream Media. U opisu ovog kanala je rečeno da na njemu nisu “mainstream” vijesti, nego da predstavlja analize “Matrixa” u kojem navodno živimo.
Dakle, ovo nije zvanični kanal NASA-e i sam opis o tumačenju “Matrixa” upućuje jasno na “zavjerološku” prirodu sadržaja na njemu.
Video na YouTube kanalu Truthstream Media je do vremena pisanja ove analize imao 99.415 pregleda.
Na sajtu Truthstream Media je istog dana objavljen članak sa identičnim tvrdnjama – da je naučnik iz NASA-e “priznao chemtrails”, kao i u YouTube videu.
Iako se to navodi u Kurirovom članku i kasnijim prenošenjima, NASA nije priznala ništa, a kamoli “zaprašivanje”. U ovom videosnimku, u trajanju od 12 minuta i 38 sekundi, zapravo su dostupne djelimične izjave koje je Riley Duren dao tokom prezentacije održane 4.3.2013. godine na temu geoinženjeringa i klimatskih promjena.
Na njegove izjave je “namontiran” dio koji čita narator u ovom YouTube snimku i zapravo on tumači da Duren “priznaje” da zaprašivanje postoji.
Kompletan snimak prezentacije koju je Duren održao, u trajanju od sat i po, dostupan je na ovom linku. Duren je u opširnom izlaganju govorio o geoinženjeringu kao načinu da se potencijalno riješi problem globalnog zagrijavanja.
Bilo je riječi i o potencijalnim rizicima kako bi se u konačnici došlo do najboljih rješenja. Duren na ovom snimku niti je govorio o “chemtrailsima”, niti o tome da ih je NASA priznala, kao ni o tome da NASA “zaprašuje”, kako mu je pripisano u objavama.
Govoreći o rizicima, Duren u dijelu izlaganja sa naslovom “Thinking critically” (Razmišljati kritički) iznosi niz potencijalnih problema u vezi sa geoinženjeringom. U istom dijelu (45:00 na snimku) on doista govori da scenario kao iz televizijske serije “The Six Million Dollar Man”, u kojoj bogati negativac napravi mašinu za kontrolisanje vremena, nije više samo naučna fantastika i da bi mogao postati stvarnost.
Duren ne kaže da se takvo što dešava, nego tom šaljivom opaskom slikovito objašnjava napredak nauke uz sve te izlistane probleme i rizike, u kojima naglašava značaj transparentnosti procesa vezanih za geoinženjering.
Geoinženjering jeste stvaran i, kao kompleksna tema, česta je inspiracija teoretičara zavjere. Nešto više o tome pisao je naš partnerski portal Faktograf iz Hrvatske, u analizi objavljenoj 7.6.2019. godine.
U vezi sa Kurirovim člankom i tvrdnjom da su UN “konačno priznale ‘zaprašujemo vas’”, ostaje nejasno o kakvoj je to sjednici UN-a riječ. Kurir navodi da je “pre dva dana, sednica Ujedinjenih nacija bila posvećena kontroli vremena”, ali pretraga arhive saopštenja UN-a ne pokazuje nikakvo “priznanje” o navodnom zaprašivanju.
Ono što je dostupno jeste saopštenje u kojem tadašnji generalni sekretar Ban Ki-moon govori o klimatskim promjenama i potrebi ujedinjenih napora da se one zaustave. Saopštenje je izdato 11.4.2014. i jedino po datumu je blisko onome što Kurir naziva “UN sjednicom”.
Pretraga ključnih riječi na internetu takođe daje niz članaka o panelu koji je tih dana okupio brojne eksperte, upravo zbog zabrinutosti da će globalno zatopljenje dostići kritični nivo. Naravno, ni u tim člancima ne postoje nikakva priznanja o “zaprašivanju” jer, kako smo i naveli, “chemtrailsi” ne postoje. Radi se o 39. sjednici tijela Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), što je UN-ov međudržavni panel o klimatskim promjenama, te 12. sjednici radne grupe ovog tijela, koja je posvećena ublažavanju klimatskih promjena. Sjednice su održane od 7. do 13. aprila 2014. godine u Berlinu. U dostupnim dokumentima vezanim za zasjedanje IPCC-a, kako pokazuje pretraga, ne postoji nikakvo “priznanje” o zaprašivanju.